اعتبارسنجی ادراکات عقلی از منظر غزالی

اینمقالهبهموضوعاعتبارسنجیادراکاتعقلیومراتبشناختازنظرغزالی،کهنقطهعزیمتنزاعاوبافیلسوفاناست،می پردازد. پرسشمقالهایناست: وقتیعقلفلسفی (شناختآزادعقلانی) ازمحدودهمعرفتیخودفراترمی رودومی کوشدباروشخود،مفهومیدینیراتبیینکند،اعتبارشتاچهحداست؟غزالیمعتقد است عقل برای شناخت چنین اموری اعتبار کافی ندارد، زیرا این امور فراترازتوانعقل اند.عقلبایدبرایشناساییاینقسممفاهیم،بهتعبیراو،منوّربهنورنبوتشود.عقل،درنظراو،منبعمستقلشناختنیستواگربخواهدبه طور مستقلدربابگزاره هایدینیسخنیبیاورد،بهماورایمرزخودپا گذاشتهاست. غزالی بحث خود راازتبیینمفهوم «علمیقینی» آغاز می کندوسپسباانکارعقلفلسفیوتعیینحدودارزشعقل،به معناییکهخوداوازآنمرادمی کند،وبیانتنگناهایکارفیلسوفان، متکلمانوصوفیه،بحث «ملاک هایمعرفت» راپیشمی کشد. اودرپایاننتیجهمی گیردکهشناختفلسفیابزارینیستکهبهدینداریمایاریرساندیااصلاًربطیبهآنداشتهباشد،زیراعقل،درشناختماورایخود،دچارتناقضوشکاستوواقع نمانیست.بنابراین،شرعدرتعیینبایدهاونبایدهامستقلعملمی کند. این دیدگاه غزالی با ناسازگاری هایی روبه روست که در بخشپایانیمقاله به آنها پرداخته شده است.